Dyskopatia

dyskopatiaPopularna dyskopatia jest chorobą krążka międzykręgowego. Krążek jest strukturą budującą kręgosłup i umiejscowiony jest pomiędzy jego elementami kostnymi-kręgami a dokładniej pomiędzy trzonami kręgów. Zadaniem krążka jest umożliwienie i amortyzowanie ruchów kręgosłupa. Krążek międzykręgowy zbudowany jest z jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego i składa się w ponad 90 procentach z wody. Proces zwyrodnieniowy rozpoczyna się od odwodnienia krążka międzykręgowego. Odwodnienie, utrata sprężystości i zwiotczenie pierścienia włóknistego prowadzą do uszkodzenia struktury krążka.

Główną przyczyną chorób kręgosłupa jest współczesny tryb życia i pracy. Chorobie sprzyja brak aktywności fizycznej a szczególnie osłabienie mięśnie brzucha, nieumiejętne dźwiganie, wady postawy, nadwaga i urazy. Brak ruchu i nieprawidłowa postawa powodują z kolei zbyt duże obciążenie kręgosłupa i szybsze zużywanie się jego tkanek. Powszechną przyczyną dyskopatii jest niewłaściwa pozycja siedząca podczas pracy, która powoduje przyjmowanie nieprawidłowej postawy i nadmierne obciążenie kręgosłupa. Błędem jest wielogodzinna, bez przerw praca przy komputerze. Podczas siedzenia przy biurku ważna jest odpowiednia wysokość i ruchomość krzesła a oczy powinny znajdować się na wysokości górnej krawędzi monitora. Dyskopatia jest również częstą chorobą u kierowców, unieruchomionych za kierownicą i dodatkowo narażonych na wibracje. Na choroby kręgosłupa narażone są też osoby pracujące fizycznie i dźwigające ciężary. W wyniku długotrwałego przeciążenia albo też w wyniku związanych z wiekiem zmian zwyrodnieniowych dochodzi do wysunięcia krążka a dokładnie jądra miażdżystego. Powstaje wypuklina, a w późniejszym okresie przepuklina krążka międzykręgowego. Znacznie rzadziej wysunięcie powstaje nagle w wyniku gwałtownego nieprawidłowego ruchu, zbyt dużego przeciążenia lub urazu.

Najczęściej dyskopatia powstaje w odcinku lędźwiowym na wysokości L5-S1 i L4-L5, szyjnym w odcinku C6-C7, rzadziej C5-C6, najrzadziej występuje w odcinku piersiowym.

Objawy kliniczne zależą od poziomu uszkodzenia i kierunku wysuwania się krążka międzykręgowego. Jeżeli przepuklina wysuwa się centralnie w kierunku kanału kręgowego - dochodzi do zwężenia kanału (stenozy), a przepuklina może uciskać worek oponowy i znajdujący się wewnątrz rdzeń kręgowy. W przypadku bocznego wysunięcia przepuklina może uciskać korzenie rdzeniowe.

Charakterystyczną cechą jest wielofazowość przebiegu choroby. Najczęstszą i zazwyczaj pierwszą zgłaszaną dolegliwością jest ból na wysokości uszkodzenia kręgosłupa i struktur przyległych. Ból może być tak silny, że uniemożliwia poruszanie się. Bólowi towarzyszy przymusowe ustawienie krzywizn kręgosłupa, zmniejszenie jego ruchomości oraz wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych. Przyjmowanie niefizjologicznych pozycji, nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa prowadzi do dalszego przeciążenia samego kręgosłupa oraz mięśni podtrzymujących kręgosłup, co dodatkowo powoduje nasilenie bólu. Jeżeli przepuklina uciska na korzeń nerwowy, ból promieniuje do kończyny wzdłuż dróg nerwowych, powstaje rwa, w zależności od miejsca ucisku nazywana kulszową, udową lub ramienną. U części pacjentów w początkowym okresie ból ustępuje po kilku, kilkunastu dniach, często nawet bez leczenia. Po pewnym czasie dochodzi do nawrotu choroby a dolegliwości stają się coraz silniejsze, trwają dłużej, w końcu nie ustępują. Pojawiają się objawy świadczące o narastającym uszkodzeniu struktur kręgosłupa i nerwów. Występują zaburzenia czucia powierzchniowego w zakresie unerwianym przez uciśnięty korzeń nerwowy, może wystąpić drętwienie, mrowienie czasem ból o charakterze pieczenia lub palenia (ból neuropatyczny).
W późniejszym okresie występuje niedowład, czyli osłabienie siły mięśni, np. opadanie stopy oraz zanik mięśni unerwianych przez uciśnięty korzeń nerwowy.

Leczenie schorzeń kręgosłupa rozpoczyna się od właściwie przeprowadzonej diagnostyki.

Rutynowo mają zastosowanie:

  • badania rtg., które często traktowane jako badanie wstępne
  • badanie MRI kręgosłupa, które jest najdokładniejszym badaniem ukazującym tkanki miękkie; krążki międzykręgowe, szpik kostny, więzadła i mięśnie.
  • w wybranych przypadkach dla zobrazowania zmian struktury kostnej kręgów, złamań trzonów i łuków wykonuje się badanie CT.

Przy niemych klinicznie zmianach stwierdzanych w badaniu MRI, zastosowanie mają metody elektrofizjologiczne - czyli neurografia, która bezpośrednio ocenia czynność czuciowych i ruchowych włókien nerwowych. Badanie to potwierdza lub wyklucza uszkodzenie nerwów/korzeni nerwowych oraz pozwala dokładnie ocenić stopień, lokalizację i rodzaj uszkodzenia. Przydatne jest też do monitorowania przebiegu procesu leczenia.

Leczenie schorzeń kręgosłupa jest procesem długotrwałym, wieloetapowym i zależy od stopnia zaawansowania choroby. W ostrym okresie choroby celem jest zniesienie bólu poprzez stosowanie leków przeciwbólowych z grupy NLPZ, czasem leków obniżających wzmożone napięcie mięśniowe. Jeżeli ból nie jest silny, farmakoterapię można połączyć z zabiegami fizjoterapeutycznymi. Po okresie ostrych objawów bólu celem leczenia jest przywrócenie równowagi statyczno-dynamicznej kręgosłupa. W leczeniu najważniejsza jest kinezyterapia ewentualnie wspomagana zabiegami fizykalnymi i farmakoterapią. Czasami niezbędne jest włączenie leczenia przeciwdepresyjnego. W wybranych przypadkach stosowane bywa leczenie operacyjne.

Szczegółowe leczenie schorzeń kręgosłupa omówiono w zakładce bóle kręgosłupa.

 

fb.png

instagram.png

Instytut Diagnostyki i Leczenia Bólu - Leczenie bólu głowy

ul. Kacza 8, 01-013 Warszawa

+48 22 710 33 33

Rejestracja online