Choroba zwyrodnieniowa stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą układu ruchu. Częstość występowania rośnie wraz z wiekiem. Występuje u ponad połowy osób po 40. roku życia. Zmiany zwyrodnieniowe można stwierdzić na zdjęciach radiologicznych u ponad 80% osób po 55 roku życia. Przyczyną jest uszkodzenie chrząstki stawowej, której zadaniem jest amortyzowanie ruchów stawu i umożliwienie przesuwania się powierzchni stawowych. Z czasem uszkodzeniu ulegają również kość pod chrząstką stawową, torebka stawowa, otaczające staw więzadła, ścięgna i mięśnie. Choroba zwyrodnieniowa, u niemal co piątej osoby powoduje ograniczenie sprawności. Najczęściej atakuje kolana, biodra, kręgosłup, stawy palców rąk i stóp, ale może dotyczyć każdego stawu.

Chorobie zwyrodnieniowej stawów sprzyja: otyłość, brak aktywności fizycznej i osłabienie mięśni otaczających staw. Choroba zwyrodnieniowa kolana może być spowodowana m.in. częstym klęczeniem lub zginaniem kolana, choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych: podnoszeniem ciężkich przedmiotów lub długotrwałym staniem. Chorobie sprzyjają też niektóre formy sportu związane z nadmiernym przeciążeniem stawów i urazami, np. podnoszenie ciężarów, piłka nożna, zapasy, spadochroniarstwo, taniec - zwłaszcza uprawiane wyczynowo. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni, choroba nasila się po menopauzie.

Do objawów choroby zwyrodnieniowej stawów należą:

  • Ból który występuje na początku ruchu oraz podczas ruchu stawu. Ból ustępuje w spoczynku; nasila się pod koniec dnia. Ból odczuwany jest w zajętym stawie, rzadziej w sąsiednich stawach.
  • Sztywność często występuje tzw. sztywność poranna (po obudzeniu się), ustępująca z reguły w ciągu 5-10 minut. Może się powtarzać w ciągu dnia po okresie bezruchu
  • Ograniczenie ruchomości stawu, pojawia się problem z wyprostowaniem lub zgięciem.
  • Trzeszczenia mogą być odczuwalne przy ruchach stawu.
  • Zniekształcenie stawu

Jeśli wystąpią objawy choroby zwyrodnieniowej, należy się zgłosić się do lekarza!

Lekarz ustala rozpoznanie na podstawie objawów i zmian widocznych na zdjęciach radiologicznych. Czasem przydatne są inne badania takie jak USG stawów, tomografia komputerowa (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI). W razie wystąpienia płynu w stawie lekarz może wykonać punkcję stawu i badanie płynu stawowego. Celem leczenia jest złagodzenie lub usunięcie dolegliwości i utrzymanie aktywnego trybu życia. Odpowiednie postępowanie pozwala zapobiec niesprawności, ważna jest odpowiednia rehabilitacja i dbanie o dobrą kondycję fizyczną.

Postępowanie niefarmakologiczne jest niezbędnym elementem leczenia, pozwala znacząco zmniejszyć objawy choroby i liczbę zażywanych leków:

  • terapia fizykalna: PENS, TENS, krioterapia, laseroterapia, ultradźwięki, pole magnetyczne
  • utrzymanie prawidłowej masy ciała
  • ćwiczenia fizyczne, program ćwiczeń powinien być wdrażany pod okiem rehabilitanta i kontynuowany w domu
  • odciążanie stawu np. zaopatrzenie ortopedyczne: laski, kule i chodziki pomagające w poruszaniu się, wkładki korekcyjne do butów i odpowiednie obuwie zmniejszające obciążenie kręgosłupa oraz stawów kończyn dolnych
  • unieruchomienie wskazane jest jedynie w przypadku znacznego zaostrzenia choroby z objawami zapalenia stawu
  • urządzenia pomagające w codziennych czynnościach, np. uchwyty pomagające przy wstawaniu z wanny i wchodzeniu po schodach, odpowiednio wysokie łóżka
  • edukacja chorego

Czasami konieczne jest zastosowanie leków. Do najczęściej stosowanych należą: paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne (podawane doustnie, domięśniowo lub zewnętrznie na skórę) i opioidy. W przypadku znacznego nasilenia objawów lekarz może zaproponować punkcję stawu oraz podanie leku bezpośrednio do jego wnętrza. Może to znacznie złagodzić objawy choroby zwyrodnieniowej. Po zabiegu czasami występuje przejściowe nasilenie objawów, które mija w ciągu jednej doby (w tym czasie nie wolno obciążać stawu). Zastosowanie leczenia chirurgicznego rozważa się w przypadku zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej, która znacznie ogranicza aktywność życiową, powoduje trudność w opanowaniu bólu i nie odpowiada na inne rodzaje leczenia.

Nasi specjaliści:

dr n. med. Jarosław Leś - lekarz medycyny bólu / anestezjolog

Jarosław Leś - ZnanyLekarz.pl


lek. med. Albert Jeznach - lekarz medycyny konopnej (medyczna marihuana)


lek. med. Joanna Grzesiak - lekarz medycyny bólu / anestezjolog

Joanna Grzesiak - ZnanyLekarz.pl

fb.png

instagram.png

Instytut Diagnostyki i Leczenia Bólu - Leczenie bólu głowy

ul. Kacza 8, 01-013 Warszawa

+48 22 710 33 33

Rejestracja online